شواهد ژئومورفولوژیکی گسل های ارمغانخانه و تهم

نویسندگان

غلام حسن جعفری

gholam hassan jafari دانشگاه زنجان، ایران اصغر رستم خانی

asghar rostamkhani دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

یکی از خصوصیات منحصربه فرد لندفرم­های شمالی حوضه آبی زنجان­رود، داشتن سطوح همواری است که به وسیله دره­های عمیق منقطع شده­اند. حوضه آبریز رودخانه­های این دره­ها در بالاتر از سینوزیته کوهستان وسعت چندانی ندارند و در سطوح هموار، رواناب­های اطراف را دریافت نمی­کنند. در بعضی از قسمت زیرحوضه­های آبی، خط تقسیم آب از کناره رودخانه اصلی فاصله چندانی ندارد (رودخانه سهرین). وسعت حوضه­های آبریز بالاتر از سینوزیته جبهه کوهستان، به حدی نیست که رودخانه­ها شرایط حفر دره­های عمیقی را داشته باشد که گاه عمق بیش از صد متر دارند. دره­هایی که در تمام طول مسیر، اختلاف ارتفاع اولیه را نسبت به سطوح هموار اطراف خود حفظ نموده­اند. در این بررسی از نقشه­های توپوگرافی و زمین­شناسی و تصاویر ماهواره­ای منطقه، اثرات ژئومورفولوژیکی گسل­ها ردیابی گردید. وضعیت فعالیت تکتونیکی منطقه، با استفاده از شاخص‏های مورفوتکتونیکی نسبت کف دره به ارتفاع آن (vf)، عدم تقارن حوضه زهکشی (af)، انتگرال هیپسومتریک (hi) و تقارن توپوگرافی عرضی (t)، در 6 زیرحوضه مجزا، بررسی گردید. نتایج ترکیبی این شاخص ها در شاخص lat، اکثر زیرحوضه­ها را ناپایدار ازنظر تکتونیکی برآورد نمود. بر اساس شاخص تقارن زهکشی حوضه بالاآمدگی در دو زیرحوضه سهرین و سارمساقلو به ساحل سمت راست و در زیرحوضه قره­چریان به ساحل سمت چپ نسبت داده شده است که بیان کننده قرارگیری کانون نیروی نئوتکتونیکی در محلی بین سه زیرحوضه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شواهد ژئومورفولوژیکی رویداد های هنریچ در شمال غرب ایران

تغییرات شرایط اقلیمی در محیط‌های دریایی و دریاچه ای تاثیری مستقیم بر نوسان سطح آب آنها دارد، سرد شدن هوا، افزایش میزان بارش و کاهش تبخیر نشانه یک دوره بارانی در یک منطقه می‌باشد و نتیجه آن بالا آمدن سطح آب دریاچه‌ها می‌باشد و بالعکس در دوره های گرم با افزایش میزان دما و کاهش بارش در یک بازه زمانی طولانی، می‌توان شاهد کاهش آب دریاچه‌ها در دوره های زمانی مختلف بود. این تحقیق با هدف شناسایی و باز ...

متن کامل

شواهد ژئومورفولوژیکی تکتونیک فعال حوضه آبخیز درکه

اندازه‌گیری‌های کمّی به ژئومورفولوژیست‌ها اجازه می‌دهد تا به‌طور واقعی و معقول لندفرم‌های مختلف را با یگدیگر مقایسه کرده و شاخص‌های مورفولوژیک را محاسبه کنند. این امر در تشخیص و توصیف خاص ناحیه‌ای به عنوان مثال میزان فعالیت تکتونیکی مفید می‌باشد. شاخص‌های؛ منحنی هیپسومتریک (Hc) و انتگرال هیپسومتریک (Hi ) به درجه کالبد شکافی یک چشم انداز مربوط می‌شوند. عدم تقارن حوضه زهکشی (AF) و همچنین عکس شاخص ...

متن کامل

شواهد ساختاری و زمین‌ریخت‌شناختی گسل سیاه‌کوه در شمال خاور ایران

شواهد زمین‌ریخت‌شناختی در راستای گسل سیاه‌کوه (شمال جاجرم) نشان می‌دهند که این گسل در کواترنری فعالیت داشته است. گسلش در نهشته‌های کواترنری، آبراهه‌های کج شده و جا به‌جا شده و مخروط‌افکنه‌های بریده شده از جمله این شواهد هستند. اینها در کنار افراز گسل در نهشته‌های نئوژن و کواترنری همگی نشان از جنبش‌های جوان با سازوکار چیره امتدادلغز چپ‌بر این گسل به‌عنوان بخشی از سامانه گسلی چپ‌بر شاهرود دارند. ...

متن کامل

شواهد ژئومورفولوژیکی مرزهای یخچالی در دامنه های کرکس

اکثر مطالعاتی که تاکنون در مورد تحولات اقلیمی در ایران شده است مربوط به یک قرن اخیر می باشد. این مطالعات نیز عمدتا توسط محققین خارجی به انجام رسیده است ولی اختلاف نظر در نتایج بدست آمده و نظریات مطرح شده بسیار است. شاخص ترین نظریات در این مورد متعلق به هانس بوبک(1955) می باشد. وی با توجّه به عامل ارتفاع و دما برای مناطق مختلف ایران 5 پهنه موفوکلیماتیک - مورفودینامیک در نظر گرفته و با توجه به وجو...

متن کامل

شواهد ژئوموفولوژیکی عملکرد گسل های تبرته و تخلفات در فرونشست چاله میقان

یکی از مهمترین شواهد ژئومرفولوژیکی میزان و نحوه عملکرد خطوط گلی – ویژگی های ژئومرفولوژیک عوارض پیرامون آنها و به ویژه مرفولوژی مخروط افکنده و سلسله مراتب آنها از نظر زمانی – مکانی و توپوگرافی است . محدوده تحت بررسی – چاله مرفوتکتونیکی کویر میقان اراک می باشد . از آنجا که متغیر های موثر در تکامل ژئومرفولوژیکی این حوضه فراتر از خط تقسیم پیرامون آن عمل نموده اند . بنابراین محدوده تحت بررسی به چهار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

جلد ۱۶، شماره ۴۳، صفحات ۱۴۹-۱۷۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023